Η Μαχσά, η Χαντίς και κάθε γυναίκα, Ιρανή και μη, πρέπει να ζει ελεύθερη… αυτή και τα μαλλιά της.
“Άσ’ τα τα μαλλάκια σου ανακατεμένα, άσ’ τα να ανεμίζουνε στην τρελή νοτιά” λέει το παλαιό και διαχρονικό άσμα, μιας εποχής αλλοτινής που όλα φάνταζαν κάπως πιο ρομαντικά και αγνά – σίγουρα δεν ήταν μόνο αυτό -, μα συνάμα και πιο συντηρητικά, αν και όλα είναι σχετικά πολλές φορές, όπως προκύπτει από την ευρύτερη Ιστορία…
Συντηρητισμός και ακραίος μάλιστα, ήταν αυτός που οδήγησε στον θάνατο της 22χρονης Ιρανής, Μαχσά Αμινί, επειδή άφησε ακάλυπτο από τη μαντήλα μπροστινό τμήμα των μαλλιών της. Ακολούθησαν διαδηλώσεις εγχώριες που οδήγησαν στον θάνατο της 20χρονης Χαντίς Νατζαφί, που εκτελέστηκε με έξι σφαίρες στον λαιμό από την «Αστυνομία των Ηθών» (κι εδώ ξαναθυμάμαι τον Όργουελ!), καθώς δεν φορούσε την υποχρεωτική για το καθεστώς χιτζάμπ (ισλαμικό κάλυμμα κεφαλής). Πέρα από τις δύο κοπέλες υπάρχουν ακόμη 41 θύματα επισήμως μέχρι την πρόσφατη ενημέρωση στις 26/9/22, αλλά οργανώσεις υποστηρίζουν ότι είναι αρκετά περισσότερα. Εκτός από το Ιράν, λαμβάνουν χώρα ανά την υφήλιο εκδηλώσεις στήριξης για τις γυναίκες της χώρας αυτής, που συνοδεύονται ορισμένες φορές από κόψιμο μαλλιών ως μία πράξη συμβολική, σχετιζόμενη όχι μόνο με τα πρόσφατα θύματα, τις νέες αυτές κοπέλες, αλλά και με κάθε γυναίκα στο Ιράν και σε κάθε Ιράν που πρέπει και οφείλει να έχει την «αυτοδιάθεση» του εαυτού της. Όπως και κάθε άνθρωπος, φυσικά, σε κάθε κοινωνία είτε λιγότερο είτε περισσότερο προοδευτική. Βέβαια, δεν ξέρω εάν και οι καλούμενες προοδευτικές κοινωνίες, είναι τελικά ουσιαστικά εξελιγμένες ή κατ’ επίφαση. Η πρώτη – πιθανόν αυθόρμητη – απάντηση που έρχεται κατά νου είναι καταφατική, όμως με μια ενδελεχέστερη “έρευνα”, τα ευρήματα ίσως μας ξαφνιάσουν… αρνητικά.
Πρωτίστως, αξίζει να σημειωθεί ότι όντως έχουν γίνει άλματα προόδου όσον αφορά τον υλικοτεχνικό πολιτισμό, με τη ζωή μας να κατακλύζεται από πλήθος σύγχρονων κτισμάτων, σύγχρονων ηλεκτρονικών και ηλεκτρικών συσκευών, έξυπνων και λιγότερο έξυπνων, σταθερών και φορητών, μεγάλων και μικρών, σε ποικίλα χρώματα και σχέδια για όλα τα γούστα και όλα τα βαλάντια. Και βεβαίως υπάρχουν και πνευματικά δημιουργήματα φωτεινών ανθρώπων, όπως και φωτεινοί άνθρωποι ως προς το ήθος τους. Όμως τι γίνεται με το σκοτεινό άυλο κομμάτι που υφίσταται και βαραίνει τόσο τον λεγόμενο πολιτισμένο κόσμο, όσο και τον πιο συντηρητικό;
Δυστυχώς, αυτό το κομμάτι του ερέβους δεν είναι κοιμώμενο στα έγκατα της γης, αλλά βρίσκεται πιο ψηλά στην επιφάνεια απ’ ότι θα πίστευε κάποιος ότι θα συνέβαινε και δη εν έτει 2022. Έτσι, ένας χείμαρρος από μαλλιά που θα όφειλε να ρέει ανέμελος, να κυματίζει ή και να μπερδεύεται από το φύσημα του ανέμου, να στέκεται οικειοθελώς δέσμιος ενός αξεσουάρ ομορφιάς, να κάνει ό,τι θέλει τέλος πάντων, αυτός ο χείμαρρος, λοιπόν, πρέπει να λογοδοτήσει για το που θα βρίσκεται, πρέπει να κρύβεται από το φως ως μίασμα, καθώς έτσι θεωρούν ορισμένα αρρωστημένα μυαλά, βδελύγματα μιας νοσηρής κοινωνίας που δεν έχει χώρο, όχι μόνο σε μια σύγχρονη προοδευτική εποχή, αλλά και σε καμία άλλη. Ένα τσουλούφι, μια αλογοουρά, γυναικών που είχαν το θάρρος και τη δύναμη ψυχής να αντισταθούν και να δηλώσουν το πώς θέλουν να ζουν… ελεύθερες δηλαδή. Ελεύθερες από απάνθρωπους κανόνες, ελεύθερες από υφάσματα, που, χωρίς να το θέλουν κι εκείνα, έγιναν δεσμά, φυλακή της ψυχής, του νου και του σώματος μαζί, καθώς έτσι το όρισαν κάποια μυαλά χωρίς φαιά ουσία, χωρίς καμία ουσία βασικά, μόνο έπαρση και σκοταδισμό.
Μα και στον λεγόμενο δυτικό κόσμο, τον – δήθεν ενίοτε – πολιτισμένο, η γυναίκα, όση πρόοδος και αν έχει γίνει, όσης εκτιμήσεως και αν χαίρει από άντρες και γυναίκες, παρ’ όλα αυτά συνεχίζει σε πολλές περιπτώσεις να ζει με τον φόβο. Φόβος μήπως δεν υπάρχουν θέσεις για εκείνη σε κάθε τομέα της ζωής… προσωπικό, εργασιακό, κοινωνικό, πολιτικό. Φόβος μη τυχόν δεν την προσλάβουν σε όποιο επάγγελμα επιλέξει, φόβος αν θα έχει αξιοκρατικές οικονομικές απολαβές, φόβος μη τυχόν την απολύσουν όταν φτάσει σε «ηλικία τεκνοποίησης», φόβος αν θα την προσλάβουν εφόσον θελήσει μελλοντικά να τεκνοποιήσει, φόβος μη τυχόν δεν μπορεί να τεκνοποιήσει (πόνος ναι, αν θέλει να το κάνει, ο φόβος όμως ακουμπά εν μέρει και στο “κοινωνικό καθήκον”), φόβος μη τυχόν και δεν θέλει, φόβος αν είναι σε «σώστες» σωματικές διαστάσεις (και όχι για την υγεία της φυσικά), αν γενικά πληροί τα στερεότυπα, φόβος μην την «κακοχαρακτηρίσουν», φόβος αν θα προλάβει όλους τους ρόλους, φόβος αν πέσει θύμα ενός αρρωστημένου μυαλού. Αυτός κι αν είναι φόβος! Φόβος ζωής και θανάτου. Θανάτου από συγκεκαλυμμένη αγάπη με πολλά εισαγωγικά γύρω της. «Αγάπη» που μεταφράζεται σε εγωισμό, βαναυσότητα, σεξισμό. Υπερβολή; Κι όμως όχι· πραγματικότητα. Φυσικά όχι συντριπτική, μα υπάρχουσα όπως αποδεικνύουν τα πρόσφατα δεδομένα γυναικοκτονιών (ο όρος έχει ερμηνεία, αλλά αυτό είναι ένα άλλο θέμα) εντός κι εκτός συνόρων. Άλλωστε ο φόβος δεν έχει σύνορα… όπως και η αγάπη.
Αυτήν την ατέρμονη αγάπη, λοιπόν, την αγάπη προς τον άνθρωπο, άρα και τη γυναίκα, μια και λογίζεται ως άνθρωπος από καταβολής κόσμου, ας την προσφέρουμε απλόχερα. Ας ενώσουμε τις δυνάμεις μας, ας δώσουμε τα χέρια και ας σχηματίσουμε έναν κύκλο ανθρωπιάς για κάθε ον του πλανήτη. Αυτή η κοπή μαλλιών ας γίνει και κοπή ανεγκέφαλων μυαλών, να μείνουν κυρίαρχα τα ανέμελα μαλλιά και τα ανοιχτά μυαλά. Επί – τέλους!
Από την Έντυπη Έκδοση Ζω Αν. Αττικής
