Συνήθη στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, ο τσακωμός για το «πάπλωμα» και η «μάχη» εντυπώσεων όταν ανακοινώνεται ένα έργο, αναφορικά με το ποιος Δήμαρχος/ Δημοτική Αρχή υλοποίησε το έργο αυτό, πότε ξεκίνησε, ποιοι δικαιούνται τα εύσημα κλπ.
Φαινόμενο, το οποίο καλά κρατεί, όσο και αν διαπιστωμένα, οι συμπολίτες μας νοιάζονται για την ουσία, τους ενδιαφέρει δηλαδή, να υλοποιούνται έργα και όχι τόσο η… πατρότητα αυτών.
Άλλωστε ως γνωστό, οι Δήμοι έχουν συνέχεια και δυστυχώς, η γραφειοκρατία είναι τόσο χρονοβόρα, δημιουργώντας τέτοια καθυστέρηση, ώστε σπάνια έως ποτέ, ένα έργο υποδομής, υλοποιείται σε ορίζοντα μίας και μόνο θητείας (4 ή 5 χρόνων).
Πορσελάνα: Το ιστορικό της υπόθεσης
Αμέσως με την ανακοίνωση, εκ μέρους της Διοίκησης του Δήμου Μαραθώνος και του Δημάρχου Στέργιου Τσίρκα, ότι εκδόθηκε η οικοδομική άδεια του παλιού εργοστασίου της Πορσελάνα, άρχισε και ο διαδικτυακός «καυγάς».
Στον Ψηνάκη ή στον Τσίρκα οφείλουμε το έργο;
Ας πάρουμε την ιστορία από την αρχή, βασιζόμενοι σε ντοκουμέντα και αριθμούς:
Το 2017 η Διεύθυνση Αναπτυξιακού Προγραμματισμού της Περιφέρειας Αττικής εισηγείται στο τότε Περιφερειακό Συμβούλιο (Π.Σ.) την ένταξη ενός νέου έργου για τον ενιαίο Δήμο Μαραθώνος, με τίτλο: «Αποκατάσταση του ιστορικού κτιρίου Πορσελάνης». Εισήγηση που έγινε αποδεκτή από το Π.Σ. και φυσικά από την τότε Περιφερειάρχη Αττικής κα Ρένα Δούρου, την οποία είχε πείσει ο τότε Δήμαρχος Μαραθώνος κ. Ηλίας Ψηνάκης, περί της χρησιμότητας και σπουδαιότητας του έργου.
Στο παρελθόν, όταν η Νέα Μάκρη ήταν αυτόνομος Δήμος, είχαν κατατεθεί στο Δημοτικό Συμβούλιο της πόλης, σχέδια αξιοποίησης του χώρου, αλλά δεν χωρεί αμφιβολία ότι εμπνευστής της ανάπλασης που επιχειρείται τώρα κι εκείνος ο οποίος ανακίνησε το θέμα, βάζοντας τις βάσεις για τη μετέπειτα εξέλιξη, ήταν ο πρώην Δήμαρχος κ. Ψηνάκης.
Το κακό είναι ότι δεν αρκούν οι εμπνευσμένες ιδέες και οι δημόσιες σχέσεις, οι διαφημίσεις, φωτογραφίσεις και αναρτήσεις στα κοινωνικά δίκτυα, ειδικά όσον αφορά στην υλοποίηση δημόσιων έργων.
Απαιτούνται εντατικές και στοχευμένες ενέργειες, που επιβάλλεται να πραγματοποιούνται σε συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα. Απαιτείται τρέξιμο, συνεχείς πιέσεις, επικαιροποιήσεις και διαρκής παρακολούθηση της υπόθεσης, εάν κι εφόσον ο στόχος είναι η ουσία και το αποτέλεσμα και όχι η αυτοπροβολή και το θεαθήναι.
Ένα έργο που έμενε… στα χαρτιά!
Ποια είναι η διαδικασία ένταξης και υλοποίησης ενός έργου, στο Πρόγραμμα Εκτελεστέων Έργων (ΠΕΕ) Περιφέρειας Αττικής;
Κατ’ αρχήν, τα έργα κατανέμονται σε τρεις κατηγορίες: στα ώριμα άμεσης δημοπράτησης, εκείνα της μεσοπρόθεσμης ωρίμανσης και τέλος, στα έργα μακροπρόθεσμης ωρίμανσης.
Ποια είναι η βασική προϋπόθεση, το απαραίτητο στοιχείο και ο κινητήριος μοχλός, που εντάσσει τα έργα στην κατηγορία άμεσης υλοποίησης;
Οι σχετικές μελέτες που «συνοδεύουν» την ιδέα και τον οραματισμό! Όταν εντάχθηκε το έργο στον Προϋπολογισμό της Περιφέρειας, υπολογίστηκε προχείρως (σ.σ. αφού δεν υπήρχαν μελέτες) το ποσό των 8.000.000 ευρώ για την κατασκευή του.
Στη συνέχεια και για τα επόμενα χρόνια, από το 2017 έως και σήμερα, προκειμένου να διατηρηθεί η προοπτική εκτέλεσης του έργου, αναγράφεται ένα ενδεικτικό ποσό (1.000) σημειώνεται δε, ότι η Πορσελάνα εντασσόταν αναγκαστικά (λόγω έλλειψης μελετών) στα μακροπρόθεσμης ωρίμανσης.
Το θετικό είναι ότι δεν χάθηκε η αρχική εκτίμηση και πρόθεση/δέσμευση της Περιφέρειας Αττικής, όπως χρηματοδοτήσει την ανακατασκευή του κτιρίου με το αρχικό ποσό των 8 εκ. ευρώ.
Το αρνητικό ότι ουδέποτε ο σχεδιασμός αυτός θα έπαιρνε σάρκα και οστά, εάν δεν προχωρούσαμε ως Δήμος, στις επόμενες απαιτούμενες ενέργειες.
Η μετατροπή του παλιού εργοστασίου σε πολυχώρο δράσεων και Πολιτισμού θα έμενε εσαεί στα χαρτιά, να «εμπλουτίζει» πλασματικά, τα σχεδιαζόμενα έργα της Περιφέρειας Αττικής, με το συμβολικό ποσό των 1.000 ευρώ δίπλα στον τίτλο του έργου.
Η συμβολή της Διοίκησης και του Δημάρχου Στέργιου Τσίρκα
Το 2019 χρονιά που ανέλαβε η νέα Διοίκηση μετά τις εκλογές, ο Δήμαρχος κ. Τσίρκας δεν έχασε χρόνο. Γνώριζε ότι έπρεπε να εκπονηθούν και κατατεθούν μελέτες αξιοποίησης του παλιού εργοστασίου, κάτι που συνεπαγόταν σημαντικό και «ασήκωτο» βάρος, για τα δεδομένα του Δήμου.
Απευθύνθηκε άμεσα, στον κ. Αθανάσιο Μαρτίνο, ζητώντας την εν λόγω δωρεά, δίδοντας μάλιστα, έμφαση στην εκπόνηση ειδικής μελέτης βιωσιμότητας! Όπως έχει δηλώσει σχετικά ο Δήμαρχος Μαραθώνος «έχουμε δει πολλά έργα υποδομής, να εγκαταλείπονται και να ρημάζουν με το πέρασμα των χρόνων, από την αδυναμία κάλυψης του κόστους συντήρησης, από τον δημόσιο κορβανά. Σκοπός μας δεν είναι μόνο, να κατασκευαστεί ένας μοναδικός πολιτιστικός χώρος, σημείο αναφοράς για ολόκληρη την Αττική, αλλά και να προβλεφθεί κι εξασφαλιστεί η βιωσιμότητά του».
Επιπλέον, η Δημοτική Αρχή πρωτοπορώντας, έχει διεξάγει δημόσια διαβούλευση, με ερωτηματολόγιο προς τους συμπολίτες μας, αναφορικά με προτάσεις για τη διαμόρφωση του κτιρίου και τις χρήσεις μετέπειτα.
Πού βρισκόμαστε σήμερα;
Οι μελέτες έχουν ολοκληρωθεί κι έτσι περάσαμε στο επόμενο στάδιο, έκδοσης της οικοδομικής άδειας και δημοπράτησης του έργου. Καθώς πρόκειται για μία εγκαταλειμμένη κατασκευή κι εκ του γεγονότος ότι έχουν περάσει χρόνια από την αρχική εκτίμηση των 8 εκ. ευρώ, έχουν προκύψει νέα δεδομένα και ζητήματα προς επίλυση.
Λόγω ανατίμησης βασικών οικοδομικών υλικών, το εκτιμώμενο ποσό για την αποπεράτωση του έργου έχει διπλασιαστεί από το αρχικό. Αυτήν τη στιγμή, υπολογίζεται ότι θα χρειαστούν πάνω από 16 εκ. ευρώ, αν και μετά τη δημοπράτηση και τις αναμενόμενες εκπτώσεις, φαίνεται το τελικό κόστος να πέφτει στα 12 εκ. Στη Διοίκηση του Δήμου πάντως, υπάρχει βάσιμη αισιοδοξία (σ.σ. βεβαιότητα θα λέγαμε, μετά και πρόσφατη σχετική συνάντηση με τον κ. Πατούλη) ότι η Περιφέρεια Αττικής θα διαθέσει το απαιτούμενο κονδύλι, στο σύνολό του.
Φυσικά, μην πιστέψει κανείς ότι σε αυτές τις περιπτώσεις, έρχεται το αντίστοιχο τσεκ στον εκάστοτε Δήμο, οπότε και οι διοικούντες σπεύδουν να εισπράξουν και με την άδεια ανά χείρας, αρχίζουν και προσλαμβάνουν χτίστες και λοιπούς οικοδόμους. Οι διαδικασίες στο Δημόσιο είναι… αργές και βασανιστικές, ενώ τα χρήματα εκταμιεύονται με την πρόοδο των εργασιών. Προηγείται πάντοτε, η υπογραφή της Προγραμματικής Σύμβασης μεταξύ Περιφέρειας και Δήμου.
Το δεύτερο ζήτημα που έχει προκύψει με το πέρασμα των χρόνων, είναι η κατάληψη μέρους του χώρου του εργοστασίου, από ιδιώτες, οι οποίοι μάλλον, θεώρησαν ότι μπορούσαν ν’ αποκτήσουν δικαιώματα ιδιοκτησίας, αφού ουδείς φαινόταν να διεκδικούσε την έκταση.
Σύμφωνα λοιπόν, με σχετικές ανακοινώσεις του Δημάρχου Στέργιου Τσίρκα: «Να γνωρίζουν όσοι αυθαίρετα καταλαμβάνουν μέρος της Porcelana καταπατώντας δημόσια περιουσία ότι πολύ σύντομα οι πράξεις αυτές θα αποτελούν παρελθόν, επισείοντας τις κατά νόμο συνέπειες. Ο Δήμος έχει καταθέσει αίτηση ασφαλιστικών μέτρων κατά όσων έχουν καταπατήσει τον χώρο και αναμένεται η απόφαση, του Δικαστηρίου, που έγινε τον περασμένο Μάιο».
Το εργοστάσιο στις δόξες του!
Το κτίριο του εργοστασίου που σήμερα φαντάζει ως θλιβερό κουφάρι, έχει να θυμάται εποχές δόξας. Χτίστηκε το 1950 σε μία έκταση 38 στρεμμάτων και συμπολίτες μας από την ευρύτερη περιοχή (Γραμματικό, Μαραθώνα, Νέα Μάκρη) εργάστηκαν εκεί μέχρι το 1969 οπότε και ανέστειλε τις εργασίες του.
Σύμφωνα με την αρχιτεκτονική ματιά, το εργοστάσιο έχει ενδιαφέρον ως βιομηχανικό κτίριο, με ορισμένα ιδιαίτερα αρχιτεκτονικά στοιχεία που το κάνουν ξεχωριστό, όπως η οδοντωτή στέγη του και η στοά που υπάρχει σε αυτό.
Ακριβώς λόγω της μοναδικότητας στην κατασκευή, αλλά και την ιστορία που κουβαλάει, ως πρώην «ζωντανής κυψέλης δραστηριότητα» αναμένεται να αποτελέσει ένα σπάνιο κομψοτέχνημα, έναν Πολιτιστικό προορισμό για χιλιάδες επισκέπτες από την Ελλάδα και όλον τον κόσμο.
Συμπέρασμα
Όλα όσα αναφέρθηκαν παραπάνω, στόχο έχουν την ψύχραιμη, αντικειμενική και ολοκληρωμένη άποψη, γνώση και αντίληψη περί του σημαντικού αυτού έργου, παλιού εργοστασίου και σημερινού μνημείου κληρονομιάς.
Τι είναι αυτό που μετράει τελικά σε αυτές τις περιπτώσεις; Να αναλωνόμαστε σε μικρόψυχες πολιτικές διαμάχες, για το ποιος Δήμαρχος θα φτιάξει το έργο; Ή να κάνουμε ό,τι μπορούμε ως δημότες που αγαπάμε τον τόπο μας, να ολοκληρωθεί το έργο;
Σε ποιον ανήκουν τα «μπράβο» τελικά; Σ’ εκείνον που το οραματίστηκε, αλλά το άφησε στα χαρτιά; Σ’ εκείνον που εξασφάλισε χρηματοδότηση και το «ξεκόλλησε» ώστε να γίνει πράξη; Σε κάποιον άλλον ενδεχομένως, που στο μέλλον θα κόψει την κορδέλα; Σε κάποιους προηγούμενους, οι οποίοι είχαν σκεφτεί ιδέες και είχαν καταθέσει μακέτες, σχεδιαγράμματα και απόψεις για την αξιοποίησή του;
Οι απαντήσεις δικές σας…
