Στέργιος Τσίρκας: Εγκρίθηκε από το Συμβούλιο της Επικρατείας το Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο για το Μάτι
Το σκεπτικό του περιληπτικά. Νόμιμη χαρακτήρισε το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) την πρόταση του σχεδίου προεδρικού διατάγματος για το Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο που αφορά στην πυρόπληκτη περιοχή των Δημοτικών Ενοτήτων Νέας Μάκρης και Ραφήνας των Δήμων Μαραθώνος και Ραφήνας Πικερμίου.
Στόχος του Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου είναι να συμβάλει στην ανασυγκρότηση και ανάταξη του περιβάλλοντος με κριτήριο αφενός τη βελτίωση των πολεοδομικών και οικιστικών συνθηκών και αφετέρου την ταχεία αποκατάσταση της φυσικής βλάστησης, καθώς και τη διατήρηση και ανάδειξη φυσικών στοιχείων όπως τα ρέματα. Ταυτόχρονα αποσκοπεί στην άρση παλαιοτέρων χωρικών στρεβλώσεων, καθιστώντας την περιοχή περισσότερο ανθεκτική σε φυσικές καταστροφές. Το ΣτΕ απεφάνθη με το υπ’αριθμ. 55/2022 πρακτικό του ότι το ΕΠΣ πράγματι αποτελεί, εν προκειμένω πρόσφορο μέσο για να αντιμετωπίσει την ανάγκη χωρικού σχεδιασμού της περιοχής επέμβασης και τα περιβαλλοντικά προβλήματα που την αφορούν.
Το σχέδιο ανταποκρίνεται στα προβλεπόμενα στην διάταξη της παρ. 1 περ. α υποπερ. α και γ του άρθρου 8 του ν. 4447/2016, σύμφωνα με την οποία σκοπός του εν λόγω χωρικού σχεδίου είναι, μεταξύ άλλων, η περιβαλλοντική προστασία και η αντιμετώπιση συνεπειών από φυσικές καταστροφές, καθώς και η άμεση αντιμετώπιση κρίσιμων χωρικών προβληματών λόγω δημιουργίας τετελεσμένων καταστάσεων που οφείλονται σε έλλειψη ή ανεπάρκεια πολεοδομικού σχεδιασμού. Περαιτέρω, ο χαρακτηρισμός των περιοχών που πρόκειται να πολεοδομηθούν ως «βιώσιμης» πολεοδόμησης κρίθηκε ότι δοκίμως χρησιμοποιείται στο σχέδιο, καθώς μόνο μέσω της πολεοδομικής οργάνωσης του χώρου, υπό την έννοια της ένταξης των πυκνοδομημένων περιοχών που δεν εμπίπτουν σε προστατευτικό καθεστώς σε περιοχές προς ποδεοδόμηση, της αναβάθμισης των τεχνικών υποδομών, της δημιουργίας προσπελάσιμου οδικού δικτύου, της εξασφάλισης πρόσβασης στο παράκτιο μέτωπο και εν γένει της ανασυγκρότησης του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος, αποκτά χωρική υπόσταση η αρχή της βιωσιμότητας.
Οι μελέτες για το ΕΠΣ έχουν λάβει υπόψη τους βασικές αρχές, μεταξύ άλλων, για την ασφάλεια-προστασία και την οριοθέτηση, πολεοδομική οργάνωση και χωρικό σχεδιασμό των επιμέρους περιοχών και ζωνών.
Ειδικότερα:
1) Σχετικά με την ασφάλεια – προστασία λαμβάνονται υπόψη πορίσματα που συναρτώνται με τα πρόσφατα Γενικά Σχέδια Πολιτικής Προστασίας. Στο πλαίσιο αυτόβασική αρχή είναι η προσαρμογή του οδικού δικτύου ώστε αυτό, σε περίπτωση επικείμενης ή εν εξελίξει καταστροφής, να επιτρέπει την απομάκρυνση των πληγέντων χωρίς να εμποδίζεται η πρόσβαση οχημάτων του δυναμικού άμεσης επέμβασης και παροχής βοήθειας. Προβλέπεται ότι πρέπει να εξασφαλίζονται ασφαλείς πορείες εκκένωσης πληθυσμού με προδιαγραφές, όπως η αποφυγή μεγάλων οικοδομικών τετραγώνων, καθότι μειώνουν την προσπελασιμότητα του οικισμού και μειώνουν τις εναλλακτικές διαδρομές εξόδου από τον οικισμό και η αποφυγή αδιεξόδων.
2) Περαιτέρω, το πλαίσιο οριοθέτησης και οργάνωσης των ειδικότερων περιοχών και ζωνών διαμορφώνεται συνεκτιμώντας τον κύριο χαρακτήρα ( δασικές εκτάσεις, ζώνες προστασίας) και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά επιμέρους περιοχών. Οι βασικές αρχές που εφαρμόζονται στην περιοχή επέμβασης αφορούν:
α) Κατευθύνσεις και μέτρα σχεδιασμού για ενίσχυση προστασίας από φυσικές καταστροφές, δηλαδή ρυθμίσεις που ενθαρρύνουν την ανάπτυξη των ανοιχτών χώρων και διαδρόμων δημιουργώντας κενά καύσιμης ύλης, ανάσχεσης οικιστικής ανάπτυξης σε περιοχές απότομης κλίσης>70%, ενθάρρυνση προστασίας – ανάπτυξης σε περιαστικής γεωργίας και για αποτροπή επέκτασης της πυρκαγιάς καθώς και ανάπτυξη περιβαλλοντικού δικτύου με πλέγμα ζωνών φύτευσης εύρους 100 μέτρων κατά μήκος των ρεμάτων,
β) Εφαρμογή προτύπων πολεοδομικού σχεδιασμού με χαρακτηριστικά μείωσης κινδύνου και άμβλυνσης των πιέσεων στο φυσικό περιβάλλον, όπως διασφάλιση ικανού πλάτους οδών συνδυαστικά με μονοδρομήσεις και οργάνωση στάθμευσης, σε ιεραρχημένο οδικό δίκτυο με σήμανση, που ενισχύει την ασφάλεια και στις διασταυρώσεις με μεγάλους οδικούς άξονες με παράλληλη διευκόλυνση κίνησης πεζών και ποδηλάτων, αποφυγή αδιεξόδων με διασφάλιση διαμπερών κινήσεων παράλληλα στην ακτή και κατάτμηση μεγάλων άτυπων Ο.Τ., χωροθέτηση κεντρικών λειτουργιών σε μεγάλους οδικούς άξονες, με αποφυγή φόρτισης του παράκτιου μετώπου, χωροθέτηση κοινόχρηστων χώρων και χώρων πρασίνου σε εφαρμογή των αρχών για τους ανοιχτούς χώρους συγκέντρωσης πληθυσμού, ζώνες γραμμικών φυτεύσεων κατά μήκος βασικών οδικών αξόνων και ανάδειξη του θαλάσσιου μετώπου, δημιουργία ενιαίου παραλιακού περίπατου και διάνοιξη κάθετων προσβάσεων στις ακτές.
γ) Πρόβλεψη γενικών κανονιστικών ρυθμίσεων, όπως Κανονισμός τοπίου για είδη φύτευσης και διαχείριση βλάστησης στον δημόσιο και ιδιωτικό χώρο, κανονιστικές ρυθμίσεις για κατασκευαστικά υλικά ανθεκτικά στην ανάφλεξη για νέες κατασκευές και ανακατασκευές και εφαρμογή Προγραμμάτων Διαχείρισης Δασών που μειώνουν την καύσιμη ύλη στα σημεία διεπαφής δάσους- αστικής περιοχής.
