Ζουγανέλης Ιωάννης : Η παθογένεια στην αυτοδιοίκηση.

Η παθογένεια στην αυτοδιοίκηση μπορεί να επηρεάσει την αποτελεσματικότητα και την αξιοπιστία των τοπικών αρχών, καθώς και την ικανότητά τους να παρέχουν υπηρεσίες και να ανταποκρίνονται στις ανάγκες των πολιτών. Οι προσπάθειες για την αντιμετώπιση της παθογένειας στην αυτοδιοίκηση συχνά περιλαμβάνουν μέτρα για τη βελτίωση της διαφάνειας, την ενίσχυση της λογοδοσίας, την επαγγελματική κατάρτιση των αιρετών, των διευθυντών, υπαλλήλων και την προώθηση της συμμετοχής των πολιτών στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων.

Αυτή η παθογένεια μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις στη λειτουργία και την αποτελεσματικότητα των τοπικών αρχών, καθώς και στην ποιότητα των υπηρεσιών που παρέχονται στους πολίτες.

Οι παράγοντες που μπορούν να συμβάλλουν στην παθογένεια στην αυτοδιοίκηση είναι όταν οι διαδικασίες λήψης αποφάσεων και οι ενέργειες των εκλεγμένων αιρετών και διοικούντων  δεν είναι διαφανείς και δεν γίνονται με κοινοποίηση πληροφοριών, μπορεί να δημιουργηθεί αίσθηση μη εξυπηρέτησης του κοινού και πολιτικής απόκρυψης. Όταν οι εκλεγμένοι αιρετοί και διοικούντες  χρησιμοποιούν την εξουσία τους για προσωπικό όφελος αντί για το κοινό καλό, δημιουργείται αίσθηση ανικανότητας και αδικίας. Επίσης αν δεν έχουν απαραίτητες επαγγελματικές γνώσεις και δεξιότητες, μπορεί να δυσκολεύουν να διαχειριστούν αποτελεσματικά τα ζητήματα της αυτοδιοίκησης. Η έλλειψη επαγγελματικής κατάρτισης και εμπειρίας επηρεάζει την απόδοσή τους στις διοικητικές τους υποχρεώσεις.

Η έλλειψη αποτελεσματικής διαχείρισης, ανεπαρκής σχεδιασμός και έλλειψη στρατηγικής μπορεί να οδηγήσει σε ανεπιθύμητα αποτελέσματα. Η αποτυχία στη διαχείριση των οικονομικών πόρων και την αποτελεσματική δαπάνη τους μπορεί να οδηγήσει σε αποσιώπηση και αντιδραστικότητα. Η έλλειψη ανεξάρτητων μηχανισμών εποπτείας μπορεί να επιτρέπει την κατάχρηση εξουσίας και τη μη διαφάνεια. Η έλλειψη διαφάνειας στις δραστηριότητες της αυτοδιοίκησης μπορεί να δημιουργήσει αμφιβολίες και ελλείψεις εμπιστοσύνης από τους πολίτες. Όταν οι αποφάσεις λαμβάνονται με βάση συναισθηματικούς παράγοντες αντί για αντικειμενικά κριτήρια και δεδομένα, μπορεί να δημιουργηθούν αδικαιολόγητες ανισότητες και δυσαρέσκεια.

Όταν οι πληροφορίες σχετικά με τις αποφάσεις και τις δραστηριότητες της αυτοδιοίκησης δεν είναι εύκολα προσβάσιμες για τους πολίτες, δημιουργείται ένα αίσθημα αποκλεισμού και μη συμμετοχής. Δυστυχώς όταν οι πολίτες δεν έχουν το δικαίωμα να συμμετέχουν στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων ή δεν ενθαρρύνονται να εκφράσουν τις απόψεις τους, μπορεί να αναπτύσσεται αίσθηση απομάκρυνσης από τις αρχές .Η μη συμμετοχή των πολιτών στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων μπορεί να οδηγήσει σε μη αντιπροσωπευτικές αποφάσεις και αποξένωση. Η έλλειψη αποτελεσματικής επικοινωνίας μεταξύ της αυτοδιοικήσης και των πολιτών μπορεί να οδηγήσει σε παρεξηγήσεις και αντιπαραθέσεις.

Επιπροσθέτως η πολιτική παρεμβολή στις αποφάσεις της αυτοδιοίκησης μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την ανεξαρτησία και την αποτελεσματικότητά της. Η πολιτική επίδραση και η παρεμβολή στη λήψη αποφάσεων μπορεί να απομακρύνει την αυτοδιοίκηση από τις ανάγκες των πολιτών και να δημιουργήσει προβλήματα. Η επιρροή ισχυρών ομάδων ή πολιτικών οντοτήτων στις αποφάσεις της αυτοδιοίκησης μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την αντικειμενικότητα και την ισορροπία.

Η απουσία αποτελεσματικών μηχανισμών ελέγχου και λογοδοσίας μπορεί να οδηγήσει σε ατιμωρησία και αποπομπή από τις απαιτήσεις της διαφάνειας.

Αν τα νομικά πλαίσια δεν είναι ευκρινή μπορεί να δημιουργούνται αποκλίσεις και ερμηνευτικά προβλήματα που ευνοούν την παθογένεια. Αυτά τα κενά μπορούν να δημιουργούν προβλήματα στη λειτουργία, τη διακυβέρνηση και τη διαχείριση των τοπικών κοινοτήτων και γενικώς του Δήμου.

Η πολιτική ανεπάρκεια δηλαδή η έλλειψη κατάλληλων πολιτικών προγραμμάτων και στρατηγικών για την ανάπτυξη της τοπικής κοινότητας μπορεί να οδηγήσει σε ανεπάρκεια και ανία. Η ανεπαρκής ή απροετοίμαστη διαχείριση κρίσεων από την αυτοδιοίκηση μπορεί να προκαλέσει αναστάτωση και αναμφισβήτητη κατάσταση.

Η επίλυση της παθογένειας στην αυτοδιοίκηση απαιτεί συνεχείς προσπάθειες και συνεργασία μεταξύ των αιρετών, των πολιτών και των ενδιαφερομένων φορέων.

Η δημιουργία ενός διαφανούς, ανοικτού και αποτελεσματικού συστήματος αυτοδιοίκησης μπορεί να συμβάλει στη βελτίωση της δημόσιας υπηρεσίας και της ποιότητας ζωής για τους πολίτες.

Είναι σημαντικό να αναγνωριστεί ότι η παθογένεια στην αυτοδιοίκηση δεν είναι απαραίτητα αναπόφευκτη. Με την κατάλληλη ηγεσία, διαχείριση και διαφάνεια, οι τοπικές αρχές μπορούν να λειτουργήσουν αποτελεσματικά και να παρέχουν τις απαραίτητες υπηρεσίες προς όφελος των πολιτών. Επίσης, η ενθάρρυνση της ευαισθητοποίησης και της ενεργού συμμετοχής των πολιτών μπορεί να βοηθήσει στην αποτροπή της παθογένειας και την προώθηση ενός υγιούς δημοκρατικού διαλόγου.

Συνολικά, η παθογένεια στην αυτοδιοίκηση αντιπροσωπεύει μια πρόκληση που μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες για τον τοπικό πολιτικό και διοικητικό ιστό. Η επίλυση αυτού του προβλήματος απαιτεί διαφάνεια, επαγγελματική κατάρτιση, συμμετοχή των πολιτών και αποφασιστικότητα από τις τοπικές αρχές για τη διατήρηση της ηθικής και της αποτελεσματικότητάς τους.

Οι προσπάθειες για την αντιμετώπιση της παθογένειας στην αυτοδιοίκηση πρέπει να είναι συστηματικές και μακροπρόθεσμες.

Για την αντιμετώπιση της παθογένειας στην αυτοδιοίκηση, μπορούν να ληφθούν μέτρα . Παρακάτω παραθέτω ενδεικτικά μερικά στοιχεία που μπορούν να συμβάλλουν στη διαχείριση της παθογένειας:

1. Ενίσχυση του Νομικού Πλαισίου: Ενισχύοντας τους νομικούς κανόνες και τις ρυθμίσεις που διέπουν τη λειτουργία της αυτοδιοίκησης, μπορεί να προληφθεί η πολιτική παρεμβολή και η αυθαίρετη διαχείριση.
2. Διαφάνεια και Λογοδοσία: Οι τοπικές αρχές πρέπει να διατηρούν διαφάνεια στις δραστηριότητές τους, να αναλογίζονται τις ενέργειές τους και να είναι έτοιμες να δώσουν εξηγήσεις για τις αποφάσεις τους.
3. Προώθηση της Υπευθυνότητας: Οι εκλεγμένοι αιρετοί και διοικούντες  πρέπει να είναι υπεύθυνοι για τις αποφάσεις τους και να αναλαμβάνουν τις συνέπειες των πράξεων τους.
4. Καθιέρωση Ηθικών Κωδίκων: Η καθιέρωση ηθικών κωδίκων για τους  εκλεγμένους αιρετούς, τους διοικούντες και τους υπαλλήλους μπορεί να δημιουργήσει κοινούς κανόνες συμπεριφοράς και δράσης.
5. Επαγγελματική Κατάρτιση: Παροχή κατάλληλης επαγγελματικής κατάρτισης για να εξασφαλίσουν τις απαιτούμενες δεξιότητες για τη διαχείριση των τοπικών υποθέσεων. Αυξημένη Εκπαίδευση και Ενημέρωση: Οι εκλεγμένοι αιρετοί ,οι διοικούντες και οι υπάλληλοι της αυτοδιοίκησης πρέπει να είναι εκπαιδευμένοι για να κατανοούν τις διοικητικές διαδικασίες, τους νομικούς κανόνες και τις δεοντολογικές απαιτήσεις που διέπουν τη θέση τους.
6. Εκπαίδευση των ‘’Διοικούντων’’ : Προσφέροντας συστηματική επαγγελματική κατάρτιση στους εκλεγμένους αιρετούς και διοικούντες της αυτοδιοίκησης, μπορεί να ενισχυθεί η ικανότητά τους να διαχειρίζονται τις υποθέσεις με αποτελεσματικότητα και διαφάνεια.
7. Προώθηση του Πνεύματος Κοινωνικής Υπηρεσίας: Οι εκλεγμένοι αιρετοί πρέπει να αναγνωρίζουν τον ρόλο τους ως υπηρετών του κοινού, επιδιώκοντας τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών.
8. Διοίκηση Κρίσης: Η δημιουργία μηχανισμών διοίκησης κρίσης μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση άμεσων προκλήσεων και να αποτρέψει την επιδείνωση των προβλημάτων.
9. Προώθηση Ηθικής Διοίκησης: Η ηθική και η δεοντολογία πρέπει να αποτελούν βασικούς πυλώνες της λειτουργίας της αυτοδιοίκησης, καθώς αυτά τα αξιώματα επηρεάζουν τη ζωή και τα δικαιώματα των πολιτών.
10. Ενίσχυση της Δημοκρατίας: Η προώθηση της δημοκρατικής συμμετοχής και διαλόγου μεταξύ των πολιτών και των τοπικών αρχών μπορεί να συμβάλει στη διαμόρφωση αποφάσεων που αντικατοπτρίζουν καλύτερα τις ανάγκες της κοινότητας.
11. Ανάπτυξη Ευαισθησίας στην Πολιτική Κουλτούρα: Η ανάπτυξη μιας θετικής πολιτικής κουλτούρας βασισμένης στην εντιμότητα, την ευθύνη και τον σεβασμό μπορεί να επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η αυτοδιοίκηση.
12. Συμμετοχή των Πολιτών: Η ευαισθητοποίηση των πολιτών και η δυνατότητά τους να συμμετέχουν στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων και διαβούλευσης μπορεί να ενισχύσει την εποπτεία και να προωθήσει την ευθύνη των τοπικών αρχών. Επιπροσθέτως δημιουργείται μια σύνδεση μεταξύ της αυτοδιοίκησης και των πολιτών, ενισχύοντας την ενημέρωση και την ενθάρρυνση της διαφάνειας.
13. Ανεξάρτητη Εποπτεία: Η δημιουργία ανεξάρτητων μηχανισμών εποπτείας μπορεί να βοηθήσει στον έλεγχο των δραστηριοτήτων των εκλεγμένων αιρετών και διοικούντων και την αποτροπή της κατάχρησης εξουσίας.

Η εξάλειψη της παθογένειας στην αυτοδιοίκηση αποτελεί διαδικασία που απαιτεί τη συνεργασία και την προσπάθεια όλων των ενδιαφερομένων, ώστε να διασφαλίζεται η διαφάνεια, η ευθύνη και η αποτελεσματικότητα στη λειτουργία των τοπικών αρχών.

Επίσης, η ρόλος της εκπαίδευσης και του πολιτισμού στην αυτοδιοίκηση είναι σημαντικός για την αντιμετώπιση της παθογένειας. Αναπτύσσοντας μια κουλτούρα διαφάνειας και δημόσιας υπηρεσίας, μπορούν να διαμορφωθούν θετικές συνήθειες που αποτρέπουν την εμφάνιση προβλημάτων.

Στην τελική ανάλυση, η παθογένεια στην αυτοδιοίκηση δεν είναι μια αναπόφευκτη κατάσταση, αλλά μια πρόκληση που μπορεί να αντιμετωπιστεί με σωστή διαχείριση, διαφάνεια και συνεργασία. Η δημιουργία μιας θετικής πολιτικής κουλτούρας και η εστίαση στην εκπαίδευση και την επαγγελματική ανάπτυξη μπορούν να οδηγήσουν σε μια πιο αποτελεσματική και διαφανή αυτοδιοίκηση. Είναι σημαντικό να υπάρχει συνεχής προσπάθεια για τη βελτίωση των διαδικασιών, την επίλυση των προβλημάτων εγκαίρως και την παροχή υψηλής ποιότητας υπηρεσιών στους πολίτες.

Επιπλέον, η προώθηση της διαφάνειας μέσω της δημοσιοποίησης πληροφοριών, των διαδικασιών διαβούλευσης και της ενεργού συμμετοχής των πολιτών μπορεί να βοηθήσει στην εδραίωση της εμπιστοσύνης και της δημοκρατικής λειτουργίας της αυτοδιοίκησης.

Τέλος, πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι η αντιμετώπιση της παθογένειας στην αυτοδιοίκηση είναι μια διαδικασία που απαιτεί συνεχή προσπάθεια, αλλά η βελτίωση της λειτουργίας των τοπικών αρχών είναι κρίσιμη για την παροχή καλύτερων υπηρεσιών και την ενίσχυση του δημοκρατικού χαρακτήρα της κοινωνίας μας.

Η διασφάλιση της διαφάνειας, της ηθικής και της αποτελεσματικότητας στην αυτοδιοίκηση είναι κοινή ευθύνη των πολιτών, των αιρετών, των πολιτευτών και των πολιτικών φορέων, προκειμένου να δημιουργηθούν βιώσιμες και ευημερούσες τοπικές κοινότητες και κοινωνίες .

Ζουγανέλης Ιωάννης

*Ο κ.Zουγανέλης Γιάννης είναι Οικονομολόγος-Σύμβουλος Επιχειρήσεων & Διευθύνων Σύμβουλος της εταιρείας ΖICON Group ( Accounting ,Financial Planning & Business Development  Specialists) . Kάτοχος Master of Science in Finance and Economics, Master in General Management , BSC in Business Administration & Organization.